Şeker Fabrikası - 1928 - 1

* 25.Mayıs.1928 Heyeti Umumiye

İctimaına Ait Zabıtname

Uşak Terakkıi Ziraat Türk Anonim Şirketinin 15.Mayıs.1928 tarihinde hem sureti adiyede ve hem de nizamnamenin yıllık maddelerini tadile sureti fevkalade içtimaı mukarrer olan heyeti umumiyesi yevm mezkurda saat 3 de Fabrika müştemilatından olan amele binasında in’ikat eyledi.

-
İctima tarihlerde gazetelerde usulüne muvafık olarak ilan olunmuş ve içtimada 348175 adet 696.350.- liralık hisseye malik 34 hissedar ve Hükümet tarafından komiser olarak Ticaret Müdürü umumisi Selahattin Bey hazır bulunmuşlardır.Meclisi idare reisi Safa Bey tarafından heyeti umumiye riyaset edilmiş ve en çok hisseye malik hissedarlardan Sanayi ve Muadin Bankası Müdürü Umumisi Hayrettin ve Hazinei Maliyeye izafeten Mal Müdürü Mustafa Necati Beyler rey toplamaya ve hissedarlardan Mihat ve Refik Nuri Beyler Heyeti Umumiye katipliğine intihap olundular. Hazirunun malik oldukları hisseler miktarı bermucibi kanun nizamname tadilatı için lüzumlu olan sermayenin üç rubu derecesindeki nisap müzakereye baliğ olmamakta bulunduğundan içtimaın ruznamede yalnız adiyen ittiaz mukarreatı mümkün olan hususatın müzakeresine hasrı icabı halden olduğu riyaset tarafından dermeyan ve heyeti umumiye tarafından zabıtnameyi imzaya meclisi idarenin memur edilmesi hususu-nun tastiki teklif olunmuş ve teklifatı vak’a ittifakıara ile kabul olunarak ruznameyi müzake-ratın birinci maddesini teşkil eden blanço ve meclisi idare ve murakıp raporları kıraat edilmiştir.

Hissedarlardan Yılancı Zade Azmi Bey tarafından 617.450 kilo melasın sene nihayetinde blançoda münderiç kıymet üzerinden satılması mümkün olup olmayacağı sual olunmuş ve Şirket müdürü tarafından bu melasların daha yüksek fiyatlarla satılması veya yeniden şeker istihsalinde veya ispirto imalinde kullanılması mümkün bulunduğu ve bu hususta endişeye mahal olmadığı izah olunarak izaatı vak’a kafi ve şayanı kabul görmüştür.

Hissedarlardan Haşim Tekin Bey tarafından blançoda zarar kaydedilmesi meclisi idarece teklif olunan arteziyen kuyusu masrafının mevcut malzemeden bir kısmını satmak suretile kısmen tenzili mümkün olup olmayacağı sorulmuş ve şirket müdüriyetince toprak altında kalan malzemei tesisenin ihracı kıymetlerinden fazla masraf ihtiyarına vabeste ola-cağı bu itibarla bu masrafın tamamen zarar kaydı zaruri bulunduğu hususundaki izahat keza heyeti umumiyece müttefikan kafi addolunmuştur. Bundan sonra arteziyen masrafının def-aten bir sene blançosunda veya Ticaret Kanununun mesarifi tesiseden bahis olan mevadına tab’an beş seneye taksim olunmak suretiyle zarar kaydolunması ve imhası teklifleri müna-kaşa olmuş ve reye konularak heyeti mecmuasının bir senelik blançoda kar ve zarar hesabına kaydı muafık olacağı tahtı karara alınmıştır.

Bade meclisi idare raporunda teyzidi sermaye olunduğu sırada müessislerce taahhüt olunan hisselerden bedelatı henüz tahsil olunamayanların faize tabi tutulmaması şeklinde münderiç olan teklif müzakere olundu leh ve alehte bir çok mütalaat serdinden sonra meclisi idarece bu hisseler bedalatının istifası için münasip bir müddet ita edilmek ve bu müddetten sonra yine tesviye etmiyenlerden faiz ve zarar ziyan talep olmak şartı ile teklif vaki müttefikan kabul olundu.

Tesis senesi zarfında istikraz edilen mebaliğ için verilmiş olan faizlerin kıymeti sabiteye ilavesi icab ederken geçen seneki blançoda zarar kaydedilmiş olan 51.452.23 kuruşun kısmen kıymeti sabite faslında gösterilmesi hususunda meclisi idare raporunda dermeyan olunan teklif heyeti umumiyece keza ittifakla kabul olunmuştur.

İş bu hususatın müzakeresinden sonra blanço ve raporlar hakkında başka bir mütalaa dermeyan olunup olunmayacağı riyaset tarafından sual olunmuş ve heyeti umumiyece 927 senesi blançosu kar ve zarar hesabı ve meclisi idare raporu müttefikan tastik kılınmıştır. Bade ruzname müzakeratı ikinci maddesi olan meclisi idare azalarından birinin rey hakkı ile ihracı ve yerlerine yeni aza intihabı maddesi mevzuu müzakere olarak azadan Sefa ve Abdullah ve Ahmet ve Zeki Beyler rey hakkı ile ihraç ve yerlerine mumaileyhlerden Sefa Bey 206 Abdullah Bey 204, Ahmet Bey201, Zeki Bey 156, rey ile yeniden azalığa intihap olunmuşlardır.

Bundan sonra 928 senesi için iki murakıp intihabı ve beherine üçer yüz lira ücreti maktua itası kararlaştırılarak Sanayi ve Muadin Bankası Müdürü Umumi muavini Asım ve Uşak Halk Fırkası mutemedi Haşim Tekin Beyler bilittfak murakıplığa intihap olunmuşlardır.

Bilahare ruzname müzakeretı altıncı maddesi müzakere olunarak hisse başına şimdiye kadar alınmakta olan beşer kuruş duhuliyenin bundan sonra satılacak hisselerden alınmaması ve bu kararın daha evvelce satılmış olanlara şamil olmaması müttefikan kararlaştırılarak celseye nihayet verilmiştir.

Aslı arşivimdedir.

**------------------------ * ------------------------**

1928 De Yeni Şeker Fabrikası Kurma
Teşebbüsünün Beyannamasi

Kasabamız ile mülhakat kura ve nevahileri Ziraatı bütün bütüne denecek derecede muattal kalmış ve asarı atika haline vasıl olmuş olan mezruatımızın ilerlemesi için büyük büyük düşüncelerden şurasını hatırlayabildim. Hakikaten Terakkıi Ziraiye için bir çok alatı ziraiye lazımdır. Ne Faide ne çare Rençber de o servet yok,kendi mahsulümüzden elde edebilecek bir meblağ ile nevakısı ziraiye alatı-mızı tedarik edebileceğimizi şu vesile ile hissediyorum. Kasabaya mülhak yüzy yetmiş iki pare kariye ve nevahillerin ittifakı ile hasıl ve meydana gelir zannındayım. Bizim Kazamızın en mürtefi susuz ma-hallelerinde nadasa terk edilen tarlalarda dahi Şeker pancarı oluyor. Haydi pancar diktik, Kime sata-cağız, Avrupa ya göndermek kabil değil, ne yapalım maa mülhakat kurallar ittifak edelim zirdeki tertip ile bir şeker fabrikası rençberler namına meydana getirmek üzere şu malumatla beyan ederim.

      Şöyleki :

   Madde – 1 Meydana gelecek terekakıi Ziraiye Türk Anonim Şirketi olup müessis olma arzusunda bulunan zevat her halde laakal üçyüz sehimden beşyüz sehime kadar almak ile olabilir.

Madde – 2 Kasaba ve mülhakat kura ve nevahiler dahil olup ziraatla meşkul bulunmak üzere yalnız rençberana ait Terakkıi Ziraiye Türk Anonim Şirketi teşekkül edecektir.

Madde – 3 Teşekkül eden Terakkıi Ziraiye şirketinin en birinci emeli yevmiye altmış ton dört yüz çuval şe-ker imal edecek bir fabrikanın Kasaba civarında bir münasip mahalde inşa ve lazım gelen alet ve edevatı mahallinden mübayaa edip bir an evvel tevessül olunacaktır.

Madde – 4 Şirketi mezkurun dahili ve harici ve umuru idaresini kura ve nevahileri intihap edeceği azaları hakkı intihaba salahiyet olanları izah edecek Kanun dairesinde bir idare nizamnamesi tanzim edilecektir.

   Madde – 5 Rençberana suhulet olmak şirketten mahrum kalmamak için bir sehim bir kilo buğdaydan iba- ret olup Yüz elli bin esham senedi katiyle şirketi mezkurun kadrosu ikmal ve üç taksitte tediye olunacaktır.

Madde – 6 Beher kura ve nevahiler kaç haneden ibaret ise ala, evsat, edna üç kısma tefrik edilip ala sınıfından olan hane dokuz sehim, evsat sınıfından olan hane altı sehim, edna sınıfından olan hane üç sehim alacak mezkur almış oldukları sehimlerin üçte birini derhal verecek gibi hazır ve yedinde mahfuz bulunacak diğer baki iki sehimin birini otuz dokuz senesi hasılatından diğer birini kır-kıncı seneyi hasılatında tediyeye edip ikmali taksit edecek fazla talep eden Reçber dilediği kadar esham almak hakkında haiz olacaktır.

Madde – 7 Nevahi ve kuranın mezkur şirketten istifade etmek için esham almak arzu ettiğinde hisse sene-datı müddet zarfına kadar kabul olunacaktır.

Madde – 8 Kasaba kura ve nevahilerden kabul ve tespiti defter edilen eshamın üçte birini heyeti İdarenin karaıyla talep ettiklerinde derhal Uşak’ta Terakıı Ziraiye merkez ambarına teslim edip ve hisse senedatını teslimi miktarında Heyeti İdareden ahz edilecektir.

Madde – 9 Mevcu ambar olan birinci taksit zehairini kuralardan gönderilen mutemet azaların ittifak kararıyla kasaba ve İzmir’de furuhat olunup bedeli mezkuru doğrudan doğruya Bankayı Osmaniyeye emaneten bırakacaklardır.

Madde – 10 Mezkur fabrika inşa olunduğunda yevmiye kırk bin kıyye şeker çıkaracak yevmiye de üçyüz bin kıyye de çükündür sarf olunacağı gibi bir sene bir sene için altmış milyon kıyye çükündür rençber furuhat eylemesi lazım gelir. Kırk veya atmış para hesabından en az fiyat verilse bile senevi bir milyon liralık çükündür bedeli rençberan alacaktır.

Madde – 11 Mezkür çükündür bir seneden bir seneye nadas olarak terk edilen kırdaki tarlalarda dahi mükemmel olduğu tecrübe olunmuştur. Ne kadar susuz kırda çükündür ekilirse o kadar iyi olurçünki kır tarla çükündürünün dört kıyyesinden bir kıyye şeker hasıl olur. Su ile hasıl olan çükündürü on kıyyesinden bir kıyye şeker hasıl oluduğunu rençberan dahi anlar. Kır çükündürü ne kadar ufak olsa bile alınması kabul olunacak, bir kıyye tohum bir dönüm tarlaya kafi gelir. En az olarak beher dönümden bin kıyye çükündür alınacaktır.

Madde – 12 En kır tarlanın bir dönümündan bin kıyye çükündür hasıl olursa bir rençber senevi en az yirmi dönüm nadas eder, yirmi bin kıyye çükünür satmaya haiz olur. Mahsulatına helel gelmeyerek yirmi bin kuruştan otuz bin kuruşa kadar bir meblağı elde eder. Çünkü güz mevsiminde çükündür kazılır, buğday ekilir çükündür kazması ; tohum saçılır ,sürülürken saban vasıtasıyla çükün-dür kazılırbir taraftan toplanır sürgü çekilir bu surette tohum ekilmiş çükündür kazılmış olur, pek kolaylıkla elde edilmiş olacaktır.

Madde – 13 Rençbere bir bir kile bir sehim demekteki maksadım ; birincisi en fıkara rençber sehim alamaz arazisine çükündür eker ve diğer sehim alanların şu cevabı söylemeye hakkı olur. Evvela sehim alanların çükündürünü alınız sonra icap ederse sehim almayanların mallarını cevabını verdiklerinde hak yedlerinde olur. Ol fıkara geriye kalır, onun için birer kile vermek üzere üç sehim alacaktır.

Madde – 14 Ol fıkara rençber üç sehim alır ve yedinde esham senedi mevcut olursa fabrika birinci sene edeceği bilançosunda gördüğü ticareti mezkur eshamın bedeli kaç liraya baliğ olursa şirket ilan eder. Yani bir sehim yüz lira ol fıkara rençber üç sehime malik üçyüz lira itibar bulur. Çar-şıda hangi tüccara veya Bankaya müracaat ettiğinde esham senedini bırakır derhal istediği parayı alabilecektir.

Uşak merkez olmak üzere tesis edeceğimiz fabrika Terakkıi Ziraiye Türk Anonim Şirketi Ünvanı ile meydana getirilen şirketin namına kat edeceğimiz hisse senedatı Yüz elli bine baliğ olup mezkur senedin bir hissesi bir kile buğday itibarıyla üçyüz bin liralık şirket sermayesinin Kanunen resmiyetini almak için dahili dahili Nizamnamenin beşinci maddesi mucibince müessisler namına on beş bin hisse senedatı tefrik edilmiş olduğundan müessislik namı ile kabul ettiğimiz hisseler eshamilerimiz hizasına miktarı beyan ve mührü zatımız ile temhir ve bu hususta her veçhile gayret etmek vecibei zimmet addedilerek Molla Ömer Zade Nuri Efendinin riyaseti tahtında akdi içtima etmek ve lazım gelen masarifati saire vuku bulur ise bir karar üzere sarf olunmak için iş bu taahhüdatımızı temhir eyleriz.

Müessisler ve Hissedarlar.

Aslı arşivimdedir.

**---------------------- * --------------------**

UŞAK VE KÖYLERİ ÇİFTÇİLER BİRLİĞİ

KOOPERATİF ORTAKLIK NİZAMNAMESİ

    MATBUAA EBUZZİYA
1928
    2972 UMUMİ
788 HUSUSİ

İş bu bindokuzyüzyirmi yedi senesi şehri eylülün ondördüncü çaharşamba gün bincirde vazıfu imza Uşak Katipadil muavini MUstau AsımEfendi Bini Hacı Yahya Efendi nezdime gelen ve zevatla ve hüviyetleri şerait ve ehliyet kanuniye hsiz ve şahit sıfatı ile hazır bulundurulan Uşak'ın eybek mahallesinden haydaroglu Ahmet aga Bini Mehmet ve mahalleden mahmet hoca oglu mehmet aga bini yusuf tarifleriyle anşılan kezalik şerait ve ehliyet kanuniyeyi haiz Uşak'ın eybek mahallesinde molla Ömer zade Nuri bey bin hacı Mustafa ve cuma mahallesinden kemahlı zade hasan efendi bini hacı ibrahim ve hacı hasan mahallesinden başakçı zade bekir efendi ve mahalleden serdar zade ali efendi bini mehmet aga ve sabah mahallesinden arnavut zade emin efendi bini hacı osman ve Uşak'ın bölme kariyesinden hamzaoglu himmet efendi bin mehmet ve omurca kariyesinden bölme oglu ibrahim aga bin ali efendi beruechi zir kooperatif şirketi teşkil ediyor olduklarından nizamnamesinin tazmini talep ediyor olduklarını şöyleki:

Uşak Katip Adili
Mustafa Asım

UŞAK ve KÖYLERİ ÇİFTCİLER BİRLİĞİ
   ORTAKLIK NİZAMNAMESİ

       1. FASIL

  TEŞEKKÜL MAKSAT,İSİM,MERKEZİ MÜDDET

- Teşekkül

Madde 1:İş bu esas muvaveleyi imzalayan müessisler ile sonrada münderecatını kabul ile imza veya birkça hisse ile iştirak edecekler arasında mutehavvil sermaye ile mahdud mesuliyetili bir (uşak ve köyleri çiftçiler birliği koop)Teşkil edilmiştir.

Ortaklık,Maksat Dahilindeki muamelatının ifası için enual,Gayrimenkule tasarruf hakkını haizdir.

   - İşe Başlamak

Madde 2:Ortaklık eses mukavelenamesi müessilerin müracatı üzerine ticaret vekaletince tedkik ve icra vekilleri heyetinde tasdik olunup sicil ticarette tescil ve alel ve usul ilanat icra edildikten sonra set'i kattiyede teşekkül etmiş ad olunacak ve işe başlanacaktır.

- Maksat

  Madde 3:Ortaklıgın maksadı

A ) Bugday ve ensali,hububat vs. hernevi mahsulat-ı ziraiye yetiştirmek ve kıymetlendirmek hususundaki sanayi ziraiye , vucuda getirmek ve ortaklıga dahil olanların mahsullerini gerek ham ve gerek işlenmiş olarak satmak ve otaklık namına istihsal ve imalatta bulunmak:

B : Ortakların mesleklerini ait alet ve vesiat istihsali yeyi satın alıp ortaklara satmak;

C : Ortaklardan gayri meslek erbabının mahsellerini ortaklık hesabına satın almak veyahut mahsullerini satmaya muhtaç oldukları alet ve vesiat saireyi mübayeatevassut etmek;

D : Mahsulat makubilinde ve ortaklıgın kudreti dahilinde ortaklara avans vermek

- İSİM -

Madde 4 : Ortaklıgın ismi(uşak ve köyleri çiftçilre bir olup merkezi Uşaktır.Türkiye ve memaliki ecnebiye de icap eden mahallede şube ve acenteleri bulunabilir.

Madde 5 : Ortaklıgın müddedi 30 seneden ibarettir.

   2. FASIL

SERMAYE ve HİSSE SENEDATI - TAKSİTLER
    - Sermaye

Madde 6 : Ortaklıgın sermayesi mütehavvil ve namemuharrem senetlerden mürekkeptir.Ellerindeki hisselere mukabil 79.madde mucabince tevzi edilecek ilk kaanç miktarı tecavüz etmemek üzere idare meclisinin teklifi üzerine heyeti umumiye kararı ile tayin olunur.

- Hisse seneti

Madde 7 : Bir hisse senetinin kıymeti 500 kuruştur.Ve ikitaksitte alınıp ve hisse senitleri bedelleri aynen mahsulat-ı ziraiye olarak tesviye olunabilir.VAkti muayyende taksitleri tediye edilmeyen hisse senetleri sahipleri azalık hakkını kaybederler.Ve tediye etmiş oldukları kısım için şirketten bir şeyi talep hakkında haiz olamaz.

- Madde 8 : Hisse senetleri dip kocanlı ve cilt olarak verak sıra numaralarını havi matbu defter halinde olacak ve ortaklıgın mührü resmisiyle mühürlenip idare meclisi reisi ile azasından bizzat tarafından imza edildikten sonra koçanlardan koparılarak eshabına verilecektir.Bu senetlerden taksitlerin tediye zamanların irae ve tediye olunan taksitler kayık imza olunacaktır.

- Ortaklıgın Mesuliyeti

Madde 9 : Her ortagın mesuliyeti ancak aldıgı hisse senetlerinin kıymeti nispetindedir. Ve ortaklıgın hisse senetleri ancak Uşak ve Köyleri ahalisinden ve çiftlik mesleki erbabından olanlar tarafınsan satın alınabilir.

- Hisse Senetinin Devri

Madde 10 : Hisse senetleri yalnız ortaklıgın istihdaf ettiği meslek erbabından satmak veya hibe ve rehin etmek suretiyle devr olunabilir.Ve bu muamelelerde meclis idarenin muvafatı ve yeni ortagın 14. maddede gösterilen evsabı haiz olmasıyla kabildir.Yeni ortagın bu nizamname muabince eski ortagın muteahhit oldugu zair mecburiyetlerin kaffesinin kabul etmiş addolunur.Hisse senetlerinin ahire devri muamelası meskur senetlerin zahrına şerh verilmek defter mahsusuna kayıt edilmek suretiyle icra olunur.VE ortaklıgın mührü resmisiyle mühürlenir bedeli tamamen tediye olunmayan hisse senedatı ahire devir ve perağ edilemez.

- Hisse senetinin sahibi

Madde 11 : ORtaklık bir hisse için birden fazla sahip tanımaz.Veraset tariki ile veya herhangi bir sebeple bir hissenin mütealdit sahibi olarak tayine mecburdurlar.

Madde 12 : Bir ortagın varis ve dayinleri hiçbir sebeple ortaklıgın sermayesinin ve emual ve emlakinin tahti hicze vazını talep ve ortaklıgın muhasebe defterlerine nazaran tebeyyün eden haklarına razı olmaya ve heyeti umumiye kararlarını kabule mecburdurlar.

    - Ortaklara verilecek ilk kazanç

Madde 13 : Her senei hisabiye nihayetinde ortaklara ve ellerindeki hisselere mukabil 79. madde mucabince tevzi edilecek ilk kazanç miktarı tecavüz etmemek üzere idare meclisinin teklifi üzerine heyeti umumiye kararı ile tayin olunur.

3.FASIL
ORTAKLAR
   - Ortaklığa Gİrmek

Madde 14 : Ortaklıga girmek isteyenler ortaklık esas mukalevenamesini okuyarak veya anlayarakmünderecatını kabul ettiklerine dair matbu bir beyenname imzayalacak veya ettiklerinie dair matbu bir beyanname imzalayacak veya mühürleyecekler.İş bu imza veya mühür maruf iki kimsenin mühür ve imzalarıyla tasdik ve sehadet edilecektir.İş bu beyanname ortaklıgın idare meclisince tetkik olunarak talibin türk tabiyetinde vu hukuk şahsiye ve medeniyesinin malik ve reşik ve fail muhtar oldugu ve ortaklıgın meşgul oldugu meslek ve mahal erbabından bulundugu anlaşıldıktan sonra ortakl olarak kabulune karar verilecektir.

- Ortaklık defteri

Madde 15 : Ticaret kanunun 486.Maddesine tecikan ortaklıkca ortaklar için müsaddak bir deftewr tutulacak.VE bu defter ortakların isim ve söhret me memleketleriyle ortaklıga tarih duhul vu huruçlarını ve malik oldukları hisselerin adet ve numaralarını ve her hisse için vaki olan teslimatı ve devir ferag vaki olmuş ise buna müteallik esvabı ve malumatı ve ortakların imza ve tatbik mühürlerini havi olacaktır.

- Ortakların vazifeleri

Madde 16 : ortaklar Uşak ve köyleri dahilinde işbu ortaklıktan başka olmak üzere aynı maksatla teşkkül eden diğer bir ortaklıga giremezler ve alım satımlarını kendi ortaklıklarıyla yapmağa mecburdurlar.

Madde 17 : Ortaklar ortaklıgı zararlandıracak hallerden sakınacakları gibi 14.madde gösterilen evsabı muhafaza ile de mükellefitirler.

   - Ortagın vefatı halinde

Madde 18 : Vefat eden ortagın veresesinden 11.madde mucubinde tayin olunacak kimse evsabı lazimeyi haiz oldugu takdirde murislerinin hisse senedatı idare meclisi kararıyla mescur kimse namına devir edilip ortaklıga aza kaydolunur.Verese evsab lazimeyi haiz veyahut iştirake talip bulunmadıkları takdirde murislerine ait hisse senedatının bedelleri kendilerine ita olunur.Ancak bunlara ne kazanç nede ihtiyat akçesi verilmez.Ve keyfiyet defter mahsusuna kayıt olunarak bedellerindeki hisse senetleri istirdat ve iptal edilir.Ortak olmak için lazım olan evsafı kendi yet ihtiyarlarında oömayan bir sebeple zayi edenler hakkında dahi işbu son fırka ahkamı caridir.

- Ortaklıktan inraç ve istifa

Madde 19 : ORtak olmak için 14.maddede gösterilen evsafıbil ihtiyar zayi edenler ve 16.17.maddeler hilafına hareket edenler heyeti umumiye içtimaın mevcutreylerin 2/3 sinin kararıyla ortaklıktan ihraç ve haçlarına 20,madde ahkam tatbik olunur.Malik oldugu hisse senetlerini 10.madde mucibince ahire devir edenler müstafi adolunur.Ve yerine yeni ortaklar kaım olur.Hisse senedinin ahire devir etmeksizin istifa etmek daha caiz olup ancak bu gabil istifalar senenin ayları zarfında meclis idare kararıyla kabul ve haklarında 20,madde ahkamı tatbik olunur.

Madde 20 : ORtaklıga tarih duhüllerinden itibaren 5 sene zarfında 19. madde vechile istifa eden veya içraç olunan azaya ne hisse senetleri bedelinden ve ne kazanc ihtiyat akçesinden bir şey verilmez.Fakat bu muddetten sonra istifa eden azaya ellerindeki hisse senetleri bedelinin bilatemettu sülüsani ve ortaklıktan ihraç edilenlere de rubbu iade olunur.İş bu iadeler seneyi maliye bilançosunun heyeti umumiyece tasdikinden sonra icra olunur.VEistirdak olunacak hisse senetleri idare meclisi muvacehesinde iptal olunup idare reisiyle azadan bir zatın imzasıyla defteri mahsusına şerh verilir.Ve bu gibilere ortaklıgın makul veya gayrimenkul emvalinden ve kazanç ve ihtiyat akçesinden birşey verilmez.

Madde 21 : Ortaklıga girebilmek için malikini muptaza vesait maddeyi ortaklıga dahil olmak evsafını haiz bulunmadıgı daihl olmak dahi istemeyen ahir bir kimse devir ve ferağ edneler hakkında müstafi ortaklar hakkındaki 20.madde ahkamı tatbik olunacaktır.

4.FASIL
ORTAKLIGIN İDARESİ

- ORTAKLIĞIN İŞLERİ

MADDE 22 :

1 - İdare Meclisi

2 - Müdürlük

3 - Mürakebe Heyeti

4 - Heyet'i Umumiye tarafından idare olunur.


1- İDARE MECLİSİ

   İDARE MECLİSİNİN İNTİHABI

MADDE 23 : ORtaklıgın işleri heyeti umumi tarafından mümtahip 11azada mürekkep bir idare meclisi tarafından ifa olunur.İlk sene için idare meclisi azası tesis heyeti umumyiesi tarafından taghin olunacaktır.İlk sene nihayuetinde idare meclisi azasını bir sülüsü kura ile tefrik ve icrad olunarak yerlerine yeniden intihap yapılır.İkinci senenin nihayetinde değer sülüsü yine kura ile ihraç olunur.Ve yeniden intihap yapılır.Müteakıp senelerdede gıdem sırasıyla sülüz aza çıkarılarak heyeti umumiye tarafından yeniden intihap olunur.Çıkan azanıon tekrar şntihabı cahiz degildir.

   İNTİHABAT HAFRİ RE İLE İCRA OLUNUR.

  - İdare Meclisine kimler intihap olunur ;

MADDE 24 : İdare meclisi azalıgına intihap olunabilmek için laagal 10 hisse senedine malik bulunmak ve intihaptan akali 1 sene evvel ortaklıga dahil olmak lazımdır.Bu hisse sentleri azanın muttek memuriyetlerinin devamı muddetince ahire devir veya purehat olunamıyacak ve keyfşyet zahırlarına işaret edilecek ortaklıgın sandıgında muhafaza olunacaktır.

- İdare Meclisinin istimaları

MADDE 25 : İdare meclisi ortaklık muamelatının icap ettiği kadar toplanabilmek üzere ne agal 15 günde 1 defa meclis reisinin ve kabubiyeti halinde reis vekilinin daveti üzerine iştima eder.

MADDE 26 : Her sene meclis idare kendi azası meyanındambir reis vekili ile bir veznedar ve bir katip intihaop eder.Bunların vaziyeti ve selahiyeti, idare mesclisince yapılacak ve hyeti umumiyede tasdik olunacak talimatnağmei dahiliye tayin olunacaktır.

MADDE 27 : İdare meclisince sayanagabur mazeret olmadıgı halde birbirini müteakip 3 iştimada isbatı vücut etmeyen meclis idare azası yine idare meclisinin ekseriye arasıra müstafi alt olunur.

MADDE 28 : Her hangi suretle olursa olsun münhal galacak azalıga memuriyeti heyeti umumiyenin iştimalıgına kadar vedam etmek ve esfası lszemiyi vcemi olmak üzere meclis idarenin ekserşyet arasıyla degeri tahin olunur.Bu suretle tayin eidlen aza ve yerlerine tayin olundukları azanın müttetini ikmali ederler.Heyeti umumiye tayin vakui tastik veyahut başkasını intihap eder.

MADDE 29 : İdare meclisinin muzakeratının meteber olması azanın rusfundan ziyadesinin mecliste hazır bulunmalarına mutevafkıftır.Mukarerat muhazır bulunan azanın ekseriyet arasıra ittihaz olunur.Tesavii ararukuında reisin bulundugu tarafın reyi tercih edilir.İdare meclisinde reyler sahsi olup nvekaleten rey verilemez.

MADDE 30 : Meclis idarenin muzakeratı ve mukereratı katip tarafından dapt bulunarak hazır bulunan reis ve zaya imza ettirildikten sonra defter mahsusına kayıt veziri reis ile azadan biri verya katpi tarafından imza olunur.Bİr zaptın sureti veyahut bir meseleye ait bir pıkrai müstahrecesi muteber olmak için meclis idare reisi ve onun gıyabında reis vekili tarafından imza olunmak lazımdır.

- İDARE MECLİSİNİN VAZİFELERİ

MADDE 31 : Meclis idare iş mkavarenin diğer maddelerinde muscul vezafiten ani elziktir ve zaif ile dahi mükellefitr.

1- Ortaklıgın muamlelatını salahıyat kamile ile idare ve hesaplarını teftiş

2 - Her ay sonnda veya luzum görüldükçe vezne mevcuıdını taadet ve şehriye mizamını tevhik ve tasdik

3 - Ortaklıgın enval menkuliyesinin ve gayri menkuliyesinin hüsnü muhafaza ve idaresine mezaret

4 - Ortaklıgın maksadı dahiliyetindeki alım ve satım ve istihsal muamelasının icrasına mecaret ve bu hususta müdüriyetçe aikt olunacak mukaveleri kabul ve tastik

5 - Nizamnağme ile muayyen maksat dahilinde satılacak ve mahsulat ve mağmulat ile ve sait istihsaliyenin cemi ve muhafasına ve sevk veya imal ve istihsalince müteallik hususat için tedavir lazime ihtisas

6 - İstihsadame luzum görülecek maaslı mudur ve meurun ve ucretli mustehdamin intihap ve indelicap azil ve tevdil ve yekulini heyeti umumiyece tayin olunan miktarı tecavüz etmemek üzere bunları verilecek maaş ve ücretlerinin miktarını tayin

7- Senei hisabiye nihayetindeki heyeti umumiyede rz olunacak mevcut ((entiah)) ((Ve demirbaş)) ((defterleriyle gelir)) Ve ((akaret )) ((kazanç)) ve pilanço cetvellerini ihzar ve tanzim ve ortaklık muamletına mütallik mutealet umumiye ve hususiyeyi havi ragun tertip

8 - Hey'eti Umumiyeyi ictimaa devet etmek ve mukarratını icra

9 - Ortaklığın muamelat muhtelefesine vr Müdür ve memurun müstahdevrin ifai vazifelerine mütallik dahili talimatnağmelerin tanzim.

10 - Müessesat İktisayiden hangileriyle muamele yapılacağını tayin

11 - Ortaklığın nükut mevcudiyesininsureti temenniyesi hakkında karar ita

12 - Taksili mümkün olmayan makdabat ile zarar kaydı icad eden mebali hakkında yapılacak muameleyi heyeti umumiyeye teklif

13- Esas mukabele mağmede lüzum görülecek tezilatı keza heyeti umumiye teklif

14 -Ortaklık muamelatında lazım olan pretestoları icra ve davaları ikame ve davalardan peravat ve hüküm ve ehlihabere tayin ve sulh akil ve ortaklıgın menfahiyetine hıciz vaaz veyahut menzurhucin pek

15 -Ortaklıgın teşvi ve muamelatıyl teksir veredatı esbabını tehari ve icad ve isticar inşaata müteallik olarak akit olunacak mukavele nağmelerin tekdih ve tasdik

16- İş bu esas mukavela nağme ile haiz oldugu vazife selahıyetlerden bu kısmı ifa etmek üzere idare meclisi kendi azasından veyahut ortaklardan hariçten bir veya bir kaç zatı bir müddet mehdude ve bir mahalli muayyen için tevçin eder.

Madde 32 : İdare meclisi reisi ortaklıgı harice karşı temsil eder.ve idare meclisi kararıyla bizzat ve nakil tayiriyle ortaklı namına ikamei dava müfdefaa ve ortaklıgın bil cümle muamelatının iş bu eses mukreratı dairesinde icrasına nezaret eyler.

- İdare Meclisinin Azli

Madde 33 : Heyeti umumiye mucibi mesuliyet ahvali tebeyyün eden meclisi idare azaların azıl ile yerlerine ve diğerlerinin intihaqp ve tayine ve icabı halinde azai mesculi alehinde takibat kanuniye icrasına selahıyetdardır.Mucubi mesbukiyet ahvali görülen idare meclisi azasını tecarwet vekaleti dah içten meni ve icad ederse heyeti umumiyeyi iştimaı perhal adeye davet eder.

Madde 34 : Keveniye mevcua ve iş bu mukavele nağme ile heyeti umumiye mukerreratı hılafından icra edecekleri muamelattan tevellük edecek.Zarar ve ziyan müşterikan ve müteselsen idare meclisi azasına aittir.Mesuliyetlerini mucip ve tazmini müstelzem muamelata itiraz ile sureti itirazın meclisinin zabıt sırasına kayıt ettirip mırakaba heyetinede bildiren idare meclis azasına mesuliyet ve zımman tercih etmez.

Madde 36 : Hususatı mühimmiye müteallik evrak ve senetler idare meclisi ve işi ve reisin bulunmadıgı zamanlarda reis tayin edilecek.Mevade ait olanlar dahi müdür ile vazı imzaya mezun ve selahiyatdar olanların isimleriyle mühür veyahut imzalarının tetbikleri ortaklık ile muamelede bulunan devair ve müesesat ve eşhasa işal ve irsal idilecektir.

    - İdare Meclisine iştima Ücreti

Madde 37 : Meclisi idare azasını her işitma için heyeti umumiye kararıyla kazanç dışı %5'den gayri olarak münasip bir işitma ücreti verilir.Ve matrap hesabına geçirilir.

   - Müdürlük

Madde 38 : (( Müdür )) Orttaklardan arasından ve mümkün olamadıgı takdirde hariçten meclis idare Meclisi müzekaratına rey iştişari ile istirap eder.

  - Murakabe Heyeti

Madde 39 : Ortaklıgın muamelat ve hüsabatının ortaklar namına mürakabası ve meclis idare azasına teallük ve garabeti olmayan ortaklar arasında heyeti umumiyece cizli rey ile intihap olunan üç zattan mürekkkep murakaba heyeti tarafından ifa olunur.

Madde 40 : Murakaba heyeti azsı meyanında dahil olacak zavatın meclisi idare azası gibi leragar 10 hisse senedine malik olmaları bu senetlerin memuriyetlerinin sonuna kadar geri almamak şartı ile ortaklıgının kasasına yatırmları lazımdır.

Madde 41 : Mürakaba heyetini tescil eden aza içinden birini reis intihap ederler.Bunlardan biri meclis idare iştimalarından hadır bulunarak Bila Bey müzakeraları iştirap eder.Ve nizamnağmeye veya ortaklıgın menafıtina mualif gördüğü mukarerat hakkında beyan müteada ederek icabında noktai nazarını zabıt defterine gayıt ettirir.

Madde 43 : Murakaba heyeti ne agal 3 ayda 1 kere ortaklıgın hesaplarını depatirle olarak müspete ve tecerisini mümperiden veya müşterikan tevdik ve teşfik ve veznede mevcut yukat ev evrak nakdiyeyi tadat ederek yolsuz gördüğü muameladı ba müzekara maclis idare reisine bildirecektir.

Madde 44 : MEclis idare mürakabe heyetinin ve zayitine müdehale edemez.Heyeti mürakaben ından icap ehli haberaye dahi müracat edebilir.

Madde 45 : Ortaklıgın meclis idaresiyle müdür ve memurların murakebe heyeti tarafından talep ulunan bir cümle melümeti ita ve defatır evrakı irayeye ve kasaları tadat ettirmeye mecburdurlar.

Madde 46 : Esas muvela mağmeye ve ortaklıgın menafir asliyesine muhalif hususatı men için umumiyyece meclis idare azasıyla müşterekan mesul tutulur.

Madde 47 : Mürakaba Heyeti ortaklıgın muamelatında büyük bir yolsuzluk gördüğü takdirde heyeti umumiyeyi sureti pelvadede iştimaa daver eder.

- İktisat vekelatinin teftiş ve mürakaba hakkı

Madde 48 : Ortaklık muvale nağmesinin tamamiyle tatbik olunup olunmadıgını ve her nevi muamelat ve hesebatı tetkik için iktisat vekaletinin ortaklık üzerinde hak murakabe ve teftişi vardır.

   - Teftiş Heyetine verilecek hesap

Madde 49 : teftiş heyeti azasına heyeti umumiye kararıyla kazançtaki %1' den gayri olarak hesap senesi nihayetinde mektuan ücret verilir.Bu ücret gelecek senenin masraf hesabına kayıt olunur.

   - Heteti Umumiye

Madde 50 : Her senei hisabiye nihayetinde giren senenin ilk üç ayı zarfında -Meclis idarenin daveti üzerine bin umum ortaklar sureti adiyede akip iştima eder.Bu iştima ,Heyeti umumiye iştima denilir.Meclis idare ve mürakebe heyeti veyahut dicari mevakleti tarafından rukku bulacak davet üzerine dahi heyt umumiye tevgal ade olarak işitma edebilir.Adi pevkal ade iştimalarda işler bir günde bitmez ise müteakip günlerde iştimaga devam olunur.

Heyeti umumiyenin ilanı:

Madde 51 : Sureti adiye ve pevkal adede heyeti umumiyenin toplanması için iştima gününden le agal 1 ay evvel ortaklar münavip vasılarla keyfiyetten haberdar edilir.Ve mevcut yerlerde gazetelerde ilan olunur.Daver nağme ilanlara heyeti umumiyede müzekara edilecek maddeleri mübeyyin ruznağme genc olunacaktır.Bu iştimalarda komiser bulundurmak için tecaret vekaletine dahi toplanma gününde ne agal 1 ay evvel tahriren malumat ita ve senelik hesap ve pirenço cetvelleriyle meclis idare ve mürakaba ragunların veruz nağmenin birer irsal olunacaktır.

   - Ruz nağme:

Madde 52 : Heyeti umumiye işitimalarının ruz nağmeyi müzekaratı meclis idare tarafından tanzim olunur.Mürekaba heyeti veyahut ticaret vekaleti tarafından ruko bulacak fevgalade davetlerinin ruz nağmesi (( elli dokuzuncu )) maddede tadet olunan hususat ile ticaret vekaletinin ve mürakabe heyetinin teklifleri ve ortaklardan laagal 20 kişi tarafından yelmi iştimadan mukaddem meclis idareye tahriren bildirecek teklibat dahil olacaktır.Ruz nağmeyi dahil olmayan mevat hakkında müzekara icza olunamaz.

Heyeti umumiye Reyi:

Madde 53 : bi şerikin hissesi ne miktar olursa olsun heyeti u umujmiyede yalnız bir reyi vardır.Bir ortak kendisinin heyeti umumiyede temşit etmke üzere deger olarak tevkil edebilir.Mamaki vekil olan ortagın kendi hissesi için haiz oldugu reyide icra edebilir.

Madde 54 : Meclis idare azasını heyeti umumiyede ahire vekaletleri caiz degildir.Meclis idare azası senelik hesap cetvelleri ve demirbaş defteri ile idare raporunun tetkik ve kabülünde rey veremezler.

Madde 55 : Şirket ve banka v.s. gibi eşhat yükmiye ortaklıgı cahil oldugu halde heyeti umumiye ve çinleri vasitasıyla iştirap ederler.Ancak bunların diğer ortaklarla vekaletleri cahiz degildir.

Madde 56 : Heyetu umumiyeye iştirap için bizzat veya tahriren müracat edenlere birer bey pusulası verilir.Bu pusulalar mahalli iştimaa duhulde vereylerin ceminde vesika hizmetini ifa eder.İştima günü heyeti umumiye toplanmadan gelen ortaklara dahi dusul pusulası verilir.

- Nizap,Müzakere ve esat mukavele nağmenin tadirt

Madde 57 : Ortaklıgın işitma umiyeden bir ay evveli mecnu sermayesinin onda birine malik olan ortaklar asaleten veya vekaleten hazır bulunmadıkca heyeti umumiye mün akit ant olunmaz.Ve hiç bir mesele hakkında müzakere ceryan edemez.Ve ilkn iştimadan mumitdar bulunmadıgı takdirde elli birinci madde mucibince heyeti umumiye ikinci defa iştimaa daver edilir.Bu ikinci iştimada hazır bulunanları hisseleri ne miktarda olursa olsun iştima mün akit antolunur.Ve birinci iştimaın ruz nağmesinde mündet mevak müzakere bulunarak kararı rap edilir.Ancak hisse senedatının asaleten ve vekelaten rupuna malik ortaklar hazır bulunmadıkca işmi nizamnağme aşmanın tadiline asla karar verilemez.Mukavele nağmenin tedili hakkındaki müzekaratta her ortagın sahip oldugu hisse kadar reyi vardır.

Madde 58 : Heyeti umumiyenin mukareratı işitmada hazır bulunmayan tyahut muhalif reyde bulunan ortaklar dahi olmak üzere bir cümle ortaklar hakkında caridir.

Madde 59 : Her sene alal eden iştima eden heyeti umumiyenin başlıca vazifeleri şunlardır:

1- Meclis idare ve mürakabe heyeti tarafından verilen senelik hesap cetvellerini pilançoyu emtia ve demirbaş defterlerini tedbik ve rekullarını istima ederek icap eden mubereratı ittihas eder.

2- Kazancın 79 uncu madde ve aile tevzine karar verir.

3- Senei atiya bütçesini bittekik aynen veya tadiren kabul eyler.

4- Meclisi idare azasından müddet memuriyetleri hıtem bulamlara vefat veya iştima edenlerin yerlerine ipkaen veya tecdiden aza intihap ve meclis idare azasının ücret işitmalarının tespit eyler.

5- Mucibi mesuliyet ahvali tevllün eden meclis idare azalarını azim ile yerlerine diğerlerini intihap ve tayin eder.Ve icabıhalinde azayi mescule aleyinde takibat kanuniyede bulunur.

6- Seneyi atiya için teptiş heyeti azasını intihap ve ücretlerini tespit eder.

7- Şirketce akit olunacak avans ve istitrarların tayin miktarı meclis idarece gösterilecek lüzüm üzerine emva kan zirai zirai akar menule ve gayri menkulenin dağı ve tahsiri mümkün olmayan alacaklarını zarar gayı ve ortaklık maksatların daha faideli bir surette ifası için yeni tedbirler ittihazı ve ortakların ihracı lüzumuna mescule meclis idarenin iktidar ve selayetinin katrı veya tevsili velhasıl işbu esas mukavele nağme akçamı dairesinde ortaklıgın butun işleir hakkında karar ittihaz ederifakat asaleten ve vekelaten ortaklıgın sermayesinin ne agal sülülasını ve sülüsan toplanmadıgı takdirde ikinci defa huku bulacak iştimada dahi rısfına layık layik ortaklar hazır bulunmadıgı halde icra eder.Ortaklıgın temdit müddetine veyahut müddet muayenesininin itamından evvel feshine ve başka bir ortaklıga tevhidine karar verilemez ve usulünde iştima yapılarak son fıkralar hakkında verilecek kararların ve icra edilecek tadilatın iktisat katyiye etmesi ve mevki icraya vazı ticaret vekaletinde ruhsat iktisatlerine mütevakuıftır.

Madde 60 : Heyeti umumiye heyeti umumiyece mütahit bir ortak riyaset eder.Ve her işitma için reylerin cemir ve tasfikine iştimade hazır bulunan ortaklardan ikizat intihap ne nağmur edilir.Ve katiplik vazifesini ifa için dahi reis ile cemi ve tashik araya memur olan iki ortak tarafından ortaklardan 1 veya müteakif kimseler intihap olunur.

- Heyeti umumiye zabıt nağmesi

Madde 61 : Heyeti umumiye katibi tarafından heyeti umumiye iştibarından hazır bulunan ortakların ismi ve ikametgahlarıyla malik oldukları hisseleri miktarı hakkında bir cetvel tanzim edilebilecegi gibi heyeti umumiye müzakere ve mukareratı zapt olunan reis ile cemi araya memur edilen ortaklar ve katip tarafından zilreri tasdik ve imza olunduktan sonra bir defter mahsusa kayıt edilir.İştimada hazır bulunan ticaret vekaleti kumseride vazı imza eyler.Zabıt ve cetveller tabu ettirip umu ortaklara tecvi imza olunur.

Madde 62 : Muhakim ve sair vekalerde ibrar olunacak heyeti umumiye zabıt suretleri yahut bazı fıkraları meclis idare reisi veya reis vekili ile meclis idare azasından biizat tarafından imza edilmek lazımdır.

devamı için 1928 - 2 yi takip ediniz.